Havenkwartier

2.5 Goed wonen, werken, leven

Samengaan, maar niet ongebreideld en dat illustreert weer dat het bestemmingsplan toch enig paal en perk moet stellen aan de bouw- en gebruiksmogelijkheden op het Havenkwartier. Dat betreft vooral de woonfunctie. Vanwege de kwetsbaarheid van woonfuncties ten opzichte van alle andere tot de menging behorende functies, dient het bestemmingsplan een zekere ondergrens te garanderen waarbinnen nog van een goed woon- en leefklimaat kan worden gesproken. Maar ook de aanwezigheid van bedrijven op industrieterrein Bergweide en binnen het Havenkwartier zelf, dwingt ertoe dat knelpunten en problemen binnen het kader van het bestemmingsplan worden afgewogen en opgelost en niet worden doorgeschoven naar de milieuwetgeving. Aan die verplichting is uitvoering gegeven door de opstelling van het rapport 'Milieu en RO-aanpak Havenkwartier' (DHV juni 2010). Dit rapport bevat de milieu- en ruimtelijke ordeningsstrategie voor het Havenkwartier. Het rapport gaat in op de volgende vragen:

• Op welke wijze kan de interne milieuzonering van het Havenkwartier worden geregeld, gegeven de wens om een gemengd woon- en werkgebied tot stand te brengen?
• Leveren de geluidsituatie en het aspect van externe veiligheid belemmeringen op voor de inrichting van het Havenkwartier?
• Kan de bestaande en de toekomstig benodigde milieuruimte van bedrijven voldoende worden verzekerd?

In het kader van de uitvoerbaarheidstoets (artikel 3.1.6. lid 1 sub d Bro) worden de antwoorden op deze vragen elders in deze toelichting nader verklaard. Op deze plaats wordt vooral benadrukt dat het milieuonderzoek geen onoverkomelijke bezwaren heeft aangetoond voor de gewenste herontwikkeling van het Havenkwartier volgens het 'Vlaams model'. Dat mag ook worden geconcludeerd vanuit de norm die de ruimtelijke ordening aan het leefmilieu stelt, namelijk dat het bestemmingsplan een 'aanvaardbaar woon- en leefklimaat' moet garanderen. Dit komt tot uitdrukking in het aspect milieuzonering. Milieuzonering zorgt ervoor dat nieuwe milieugevoelige functies op een verantwoorde afstand van bedrijven worden gesitueerd, waarbij de vergunde milieuruimte van die bedrijven als uitgangspunt wordt genomen en dus wordt gerespecteerd. Voor de aan te houden afstanden dient de VNG-handreiking Bedrijven en milieuzonering, editie 2009 als basis. In de handreiking is met het oog op toepassing in gebieden met functiemenging een specifieke lijst met functies opgenomen.

Functiemenging, het mengen van milieubelastende en milieugevoelige activiteiten, is bij uitstek van toepassing op het Havenkwartier. De onderling aan te houden afstanden voor deze activiteiten zijn niet concreet aangegeven. Wel is in de lijst een nader onderscheid gemaakt in een drietal categorieën. Categorie A activiteiten zijn activiteiten die zo weinig belastend voor hun omgeving zijn, dat ze aanpandig aan woningen kunnen worden uitgevoerd. Categorie B activiteiten hebben een zodanige milieubelasting voor hun omgeving, dat zij bouwkundig afgescheiden van woningen en andere gevoelige functies dienen plaats te vinden. Categorie C activiteiten tenslotte, zijn activiteiten uit categorie B die, vanwege hun relatief grote verkeersaantrekkende werking, zijn aangewezen op een ontsluiting op de hoofdinfrastructuur.

Het bestemmingsplan koppelt de bedrijfsmatige activiteiten op het Havenkwartier aan de functiemengingslijst uit de handreiking. Niet onverkort overigens. Daar waar de lijst uitgaat van een onderscheid tussen categorie A enerzijds en B en C anderzijds, wordt dit onderscheid in het bestemmingsplan ten dele losgelaten1. Die liberalisering heeft alles te maken met het bijzondere karakter van het Havenkwartier. Om ongewone en ongedachte ontwikkelingen op gang te brengen, moet het bestemmingsplan een geheel eigen inhoud geven aan het begrip 'aanvaardbaar woon- en leefklimaat'. De sfeer die het Ontwikkelingsplan oproept van een stadswijk die de, al genoemde, 'mix to the max' belichaamt, wordt nu eenmaal niet bereikt via de bestaande kaders, richtafstanden en contouren. Wat is nu dat 'aanvaardbare woon- en leefklimaat' van het Havenkwartier? In feite laat zich dat omschrijven als 'functiemenging plus'. Op de lijst functiemenging uit de handreiking, zet het bestemmingsplan een plus door álle activiteiten die tot die lijst behoren in de mix te betrekken. In de praktijk kan dit ertoe leiden dat, aanpandig aan een woonfunctie, een bedrijf wordt gevestigd dat daarvan strikt genomen los zou moeten staan. Dat is een aanvaardbaar gegeven, mede vanuit de zekerheid dat krachtens het Bouwbesluit maatregelen kunnen worden opgelegd om het binnenniveau van geluidgevoelige objecten binnen de wettelijke grenswaarde te brengen. Het is de plus die het Havenkwartier het onderscheidende karakter verleent ten opzichte van zijn omgeving.