Voorstad-oost, wijk- en speelvoorzieningen

4.2.1 Archeologie

Prehistorie

Er zijn in het bestemmingsplangebied geen vondsten of archeologische vindplaatsen uit de prehistorie bekend. Dit betekent niet dat er met zekerheid geen vondsten of vindplaatsen uit de prehistorie aangetroffen kunnen worden.

Op de Molenbelt, ca. 560 m ten noordwesten van het bestemmingsplangebied zijn sporen aangetroffen uit de ijzertijd (800-12 v.Chr.). Op dezelfde rug ten noordoosten van het bestemmingsplangebied zijn op de locatie van het huidige Deventer ziekenhuis sporen uit de prehistorie, aangetroffen. Het ging om sporen uit het mesolithicum (880-4900 v. Chr.), de midden bronstijd (1800-1100 v. Chr.) en de ijzertijd (800-12 v.Chr.).

Ook op het terrein van Brinkgreven, dat tussen het ziekenhuisterrein en de Molenbelt in ligt, zijn sporen uit de prehistorie gevonden. Tijdens booronderzoeken in 2004 en 2010 kwamen onder andere vondsten uit de bronstijd en ijzertijd tevoorschijn.

In het bestemmingsplangebied kunnen sporen uit de prehistorie verwacht worden en gezien de vondsten in de omgeving met name uit het mesolithicum tot en met de ijzertijd.

Middeleeuwen en nieuwe tijd

Er zijn in het bestemmingsplangebied geen vondsten of archeologische vindplaatsen uit de middeleeuwen en nieuwe tijd bekend. Dit betekent niet dat er met zekerheid geen vondsten of vindplaatsen uit deze perioden aangetroffen kunnen worden. Eerst zullen de bekende historische elementen in de omgeving van het plangebied worden besproken en daarna de archeologische vindplaatsen.

Historische elementen

De gebieden direct buiten de middeleeuwse stad vormden de stadsvrijheid. Binnen het schootsveld van de stadsmuren mochten geen gebouwen worden geplaatst, omdat die als beschutting voor aanvallers konden dienen. In de stadsvrijheid lagen molens, blekerijen, herbergen en wegkapellen.

Ook hadden sommige bewoners van de stad tuinen en moestuinen buiten de stadsmuren. Eén van de tuinen werd 'rozengaard' genoemd en kwam in 1387 al voor in de zogenaamde cameraars-rekeningen. De naam blijft bestaan, want op de kadastrale kaart van 1832 staat een gebouw, waarschijnlijk een herberg, en erf met de naam Rozengaard, ongeveer 500 meter ten westen van het bestemmingsplangebied.

In de wijde omgeving van het plangebied liggen verschillende historische elementen. Deze zijn afgeleid van historische kaarten zoals de kaart van Jacob van Deventer uit 1560, de Hottingerkaart uit 1793 en de kadastrale kaart van 1832. Ten westen van bestemmingsplangebied lagen op de kaart van Jacob van Deventer uit 1560 gebouwen die horrea genoemd worden. Dit waren hooi- of graanschuren. Iets ten noorden daarvan lag de blekerij de Zwarte Hoop. In de omgeving lagen ook twee windmolens: de molen van de Voorstad en de Eekmolen, herberg de Pauw en boerderij De Ploeg. Ten noorden van het bestemmingsplangebied lag de Douvelderdijk, voor het eerst vermeld in 1350.

Ter hoogte van het Go Ahead Eagels stadion, circa 200 meter ten noorden van het bestemmingsplangebied, ligt vermoedelijk Het Hof van Colmschate. Hier werd tot 1528 de pacht van de boerderijen in het bezit van de bisschop van Utrecht verzameld en werd rechtgesproken. De vermoedelijke locatie wordt ondersteund door een archeologische waarneming.

Deze elementen liggen te ver van het bestemmingsplangebied om daar sporen te hebben achtergelaten. Wel zijn er andere sporen uit de middeleeuwen en nieuwe tijd te verwachten.

Archeologische vindplaatsen

Op de Molenbelt, circa 560 meter ten noordwesten van het bestemmingsplangebied zijn sporen aangetroffen uit de late middeleeuwen (1250 - 1500 n. Chr.) en nieuwe tijd (1500 - heden). Op de locatie van het huidige Deventer ziekenhuis zijn sporen van twee laatmiddeleeuwse erven gevonden: Erve Mensink en Warmboldink. Daarnaast werden op het ziekenhuisterrein een omgracht perceel en een hopplantage uit de late middeleeuwen aangetroffen.

In de Zwarte Hoopstraat, ongeveer 250 meter ten westen van het bestemmingsplangebied, werd bij het leggen van een nieuw riool een 1,5 meter dik esdek waargenomen. Dit wijst erop dat in het bestemmingsplangebied sporen verwacht kunnen worden van middeleeuwse erven en/of akkers voorzien van een (dik) esdek. Het is onduidelijk of en in welke mate de gebouwen van de voormalige blikfabriek van Thomassen en Drijver de eventuele resten hebben verstoord.

Om meer duidelijkheid te krijgen over mogelijk archeologische vindplaatsen heeft de gemeente op 4 april 2011 controleboringen uitgevoerd (adviesnummer 376). Uit deze boringen blijkt dat op de locatie waar de nieuwbouw van het wijkgebouw mogelijk wordt gemaakt, sprake is van verstoring van grond. Op basis van deze constatering is voor het gehele bouwvlak van het wijkgebouw de archeologische verwachting bijgesteld naar 'laag'. Dit betekent dat de nieuwbouwlocatie van het wijkgebouw archeologisch vrijgegeven is.

Verwachting, selectie

Het bestemmingsplangebied heeft een lage- en een middelhoge archeologische verwachting. Binnen het bestemmingsplangebied zelf liggen geen bekende historische elementen. In de omgeving van het bestemmingsplangebied liggen echter verschillende historische elementen en archeologische vindplaatsen.

De lage verwachting houdt in dat voor grondwerkzaamheden in het bouwvlak van het wijkgebouw geen archeologische voorwaarden worden gesteld. Mochten bij de grondwerkzaamheden archeologische resten aangetroffen worden, dan behoort er melding gemaakt te worden bij de gemeentelijk archeoloog.

Voor het gebied dat een middelhoge verwachting heeft, moet altijd enige vorm van archeologisch onderzoek plaatsvinden. In dit gebied worden prehistorische sporen en middeleeuwse erven of akkers verwacht. Het is echter onduidelijk of en in welke mate het gebied verstoord is door de voormalige blikfabriek. Zolang voor dit deel geen nader onderzoek plaatsvindt, blijft de verwachting bestaan en mogelijke archeologische resten beschermd.

Voor gebieden die op basis van de archeologische verwachtingskaart van de gemeente Deventer een middelhoge en hoge verwachting hebben, moet in het bestemmingsplan de dubbelbestemming archeologische verwachting opgenomen worden. De voorwaarden die hier van toepassing zijn, staan in de planregels.

4.2.2 Rijks- en Gemeentelijke monumenten

Er bevinden zich in het plangebied geen rijks- of gemeentelijke monumenten.

4.2.3 Nieuwe ontwikkelingen

Het is onduidelijk of het gehele bestemmingsplangebied verstoord is door de voormalige blikfabriek van Thomassen & Drijver. Voor het gebied waar het bouwvlak van het wijkgebouw is gesitueerd is de archeologische verwachting bijgesteld naar 'laag'. Voor het overige gebied heeft geen aanvullend archeologisch onderzoek plaatsgevonden. Mocht in de toekomst grondwerkzaamheden plaatsvinden op de gronden met een middelhoge archeologische verwachting, dan gelden daarvoor de regels zoals deze zijn vastgelegd in artikel 5 van dit bestemmingsplan.