| Plan: | Binnenstad |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0150.D111-VG01 |
Het Deventer beleid is erop gericht om het evenwicht te behouden in de afweging van functies en structuren. Zo zal bij nieuwe ontwikkelingen altijd het effect worden getoetst op andere functies en/of ruimtelijke elementen. Binnen deze afweging dienen voor de afzonderlijke functies optimale voorwaarden te worden geschapen. Verdringing van economisch zwakkere functies (wonen) door sterkere, dient te worden voorkomen. Functies die door hun grootschaligheid het gewenste evenwicht dreigen te verstoren, dienen binnen de ruimtelijke mogelijkheden een specifieke plaats te krijgen in de structuur van de binnenstad of het direct daaraan grenzende gebied.
Hierna worden de verschillende functies besproken die in de binnenstad van Deventer voorkomen .
De binnenstad van Deventer kenmerkt zich door het historisch centrum, waar vooral De Brink met het aangrenzende Bergkwartier een toeristische trekpleister is. Hier komt een grote diversiteit aan functies voor.
Meer aan de rand van de binnenstad komen ook gebieden voor waar juist de woonfunctie meer vertegenwoordigd is. Zo kent het Bergkwartier veel middeleeuwse woningen, die vanaf de jaren zeventig zijn gerestaureerd, waardoor de woonfunctie is versterkt.
Begin jaren zestig telde de binnenstad nog 6.700 inwoners, terwijl begin jaren tachtig dit aantal meer dan gehalveerd was tot 3.100. Enkele nieuwbouwprojecten in de binnenstad hebben ertoe bijgedragen dat het inwoneraantal de laatste decennia weer een stijgende lijn te zien geeft tot ruim 5.100 inwoners op dit moment. Naar huishoudensamenstelling zien we in de binnenstad een oververtegenwoordiging van de éénpersoonshuishoudens, namelijk bijna 55%. In het woningaanbod overheerst het aandeel huurwoningen. Het aanbod huurwoningen bedraagt circa 67%.
De binnenstad kenmerkt zich door een grote variatie aan functies. Naast de woonfunctie heeft de binnenstad een recreatieve en verzorgende functie. Deze functiemenging is van belang voor de levendigheid van de binnenstad.
Het woonmilieu in de binnenstad kan gekarakteriseerd worden als stedelijk wonen in een historische en monumentale omgeving. Karakteristiek voor de binnenstad is ook de variatie in woonfuncties door de variatie in woningaanbod. De kwaliteit van de openbare ruimte draagt bij aan het woonklimaat van de binnenstad.
Van oudsher zijn diverse voorzieningen in de binnenstad gevestigd. Onder voorzieningen worden uiteenlopende voorzieningen verstaan, waaronder onderwijsinstellingen, kinderopvang, overheidsinstellingen en culturele instellingen.
Deventer is een onderwijsstad waardoor op diverse locaties in de stad, vooral ook buiten het plangebied, verschillende onderwijsvormen zijn gevestigd. In verband met het kleinschalige karakter van de binnenstad zijn diverse voorzieningen in de loop van de jaren verplaatst naar de nieuwbouw(wijken) buiten de binnenstad of aan de rand van de binnenstad (Deventer Schouwburg en De Leeuwenkuil).
Deventer is rijk aan culturele voorzieningen. Voorbeelden daarvan zijn het Cultureel Centrum De Leeuwenbrug, het Poppodium Burgerweeshuis, Theater Bouwkunde, de Stads- en Atheneum Bibliotheek en de Openbare Bibliotheek in het centrum.
Ook musea zijn goed vertegenwoordigd in Deventer, zoals het Speelgoed- en Blikmuseum en het Historisch Museum in De Waag. Daarnaast zijn er in de stad diverse locaties waar kunstenaars hun beroep/hobby uitoefenen in atelierruimten.
De meest opvallende voorzieningen in de binnenstad zijn de kerken, waarvan de Lebuïnuskerk de bekendste is.
In het deelgebied IJsselzone is naast het wonen, het bestuur een belangrijke functie. Het stadhuis en het (voormalige) stadskantoor zijn in dit deelgebied gelegen. Het gebouw De Leeuwenburg in de Stationsomgeving is momenteel in gebruik als stadskantoor.
Van oorsprong heeft de stad Deventer een regionale verzorgingsfunctie voor de omgeving voor wat betreft winkelvoorzieningen, waarbij vooral de historische binnenstad van Deventer ook een belangrijke aantrekkingskracht uitoefent op de verblijfsrecreant van buiten de regio.
Kenmerkend voor de winkelstructuur van Deventer is een groot aanbod aan kleinschalige winkelunits met een eigen identiteit en familietraditie. Daarnaast is er het eigentijdse Winkelcentrum De Boreel. Er is een omvangrijk en gevarieerd winkelaanbod waarbij de nadruk ligt op recreatief winkelen. Er bevinden zich voornamelijk winkels met niet-dagelijkse artikelen. De grootste concentratie van detailhandel bevindt zich voornamelijk in de Korte en Lange Bisschopstraat.
Richting de randen van de binnenstad neemt het aantal winkelvoorzieningen af en krijgen andere functies de overhand.
Het aantal winkels en het verkoopvloeroppervlak in de Deventer binnenstad is de laatste jaren licht gestegen.
In de binnenstad komen verschillende soorten horeca voor. Het gaat om hotels, restaurants, cafés, discotheken of kleinschalige eetgelegenheden, zoals lunchrooms en snackbars. Op een aantal plaatsen in het centrum komt een concentratie van horecavoorzieningen voor, zoals op De Brink.
Ondanks dat er fysiek weinig ruimtelijke mogelijkheden zijn, zijn in de binnenstad diverse vormen van bedrijvigheid aanwezig, verspreid over de gehele binnenstad. De bedrijvigheid draagt, net als de andere functies, bij aan de levendigheid en het historische karakter van de binnenstad. Het gaat dan vooral om de ambachtelijke en/of toeristisch-recreatief gerichte bedrijvigheid die een centrumgebonden karakter heeft.
De beperkte mogelijkheden tot schaalvergroting geven bedrijven in de binnenstad weinig ruimte voor verdere ontwikkeling, waardoor het voor sommige bedrijven aantrekkelijker is om te verhuizen naar een locatie die deze mogelijkheden wél kan bieden.
De kantoren in de binnenstad bestaan vooral uit historische, representatieve panden. Door het historische karakter van de binnenstad als geheel, zijn in de loop van de jaren vrijwel alleen kleinschalige kantoorontwikkelingen tot stand gekomen.
In de omgeving van het station hebben wel grootschalige kantoorontwikkelingen plaatsgevonden. De stationsomgeving is interessant voor bedrijven die een hoge mate van openbaar vervoersafhankelijkheid kennen voor eigen personeel en/of bezoekersstromen. Het kantorenareaal nabij het station is sterk gegroeid door de uitbreiding van kantorencomplex ' De Leeuwenbrug'.
In de binnenstad bevinden zich ook diverse dienstverlenende bedrijvigheid. Dienstverlening is het bedrijfsmatig verrichten van diensten, waarbij het publiek rechtstreeks (al dan niet via een balie) te woord wordt gestaan en geholpen. Het kan deel uit maken van een groter bedrijf of zelfstandig uitgeoefend worden. Gedacht kan worden aan een balie binnen een kantoor, maar ook aan een kapper. Deze bedrijvigheid is zowel in de uitlopers van het centrum als de gemengde gebieden te vinden en incidenteel daarbuiten.
De binnenstad is voor gemotoriseerd verkeer bereikbaar via een ringvormige route rond het centrum. Deventer is een goed bereikbare stad. In de spits kent de bestaande hoofdwegenstructuur enkele knelpunten op het gebied van verkeersafwikkeling, bijvoorbeeld ter hoogte van de Wilhelminabrug.
De wegenstructuur van de binnenstad is historisch bepaald. Er is sprake van smalle straten, weinig openbaar groen en beperkte parkeergelegenheid. Er is in de binnenstad sprake van een radialenstructuur. Het ontstaan van deze structuur berust op de ontstaansgeschiedenis van de stad. Enkele grote pleinen onderbreken deze structuur.
De binnenstad van Deventer geldt als verblijfsgebied, waarbij doorgaand verkeer door het gebied zoveel mogelijk wordt ontmoedigd, gekoppeld aan een regime waarbij overal een snelheid van maximaal 30 km per uur geldt. Tevens worden op verschillende straten en pleinen gedurende het jaar evenementen gehouden, zoals de boekenmarkt, culturele evenementen als Deventer op stelten en het Charles Dickensfestijn
Het hoofdfietsroutenetwerk vormt het geheel van de belangrijkste fietsverbindingen in het stedelijk gebied van Deventer en tussen de kernen in het buitengebied. De hoofdfietsverbindingen in het stedelijk gebied worden onderscheiden in sterroutes en dwarsverbindingen. De sterroutes vormen verbindingen vanuit de wijken naar een cluster van centrale voorzieningen. Dit cluster komt overeen met de binnenstad en haar directe omgeving, met zijn combinatie van onder andere het NS-station, het (nieuwe) stadskantoor, de bibliotheek, winkels en buiten het plan gebied ondermeer de grote scholengemeenschappen. Voor de sterroutes streeft de gemeente naar non-stop-verbindingen: het aantal plaatsen waar fietsers moeten stoppen, moet zo klein mogelijk gehouden worden. Tussen de stralen van het sternetwerk bevinden zich dwarsverbindingen. Deze vormen drie ringen rond de binnenstad, aangevuld met verschillende verbindingen die om specifieke redenen van belang zijn, bijvoorbeeld voor het verbinden van woon- met werk- en schoollocaties. Inprikkers, die aansluiten op de fietsverbindingen, leiden de fietser naar parkeervoorzieningen op korte afstand van het kernwinkelgebied in de binnenstad.
Op diverse plaatsen in de binnenstad en langs de ring van de stad kan worden geparkeerd. Er zijn parkeeraccommodaties voor de binnenstad in en aan de rand gelegen. Het gaat om de Centrumgarage, de Leeuwenbruggarage, Noordenbergpoortgarage en de (tijdelijke) Wilhelminabruggarage. Drie jaar geleden is hier de Boreelgarage aan toegevoegd. Doordat de binnenstad intensief bebouwd is, is er slechts op enkele plaatsen ruimte voor wat grotere parkeerconcentraties binnen de gracht.
Ook bevinden zich op enkele plaatsen stallingen voor het parkeren van fietsen, zoals naast de Centrumgarage en op het Lamme van Dieseplein.
De stad Deventer is ontstaan op het punt waar de IJssel, de Schipbeek en de Dortherbeek samenkomen. Aan deze strategische ligging heeft Deventer haar bloei te danken. In de stad hebben grachten en kolken een belangrijke functie voor waterberging bij hevige neerslag. Daarnaast hebben ze ook een recreatieve functie. Enkele kolken in Deventer zijn tevens ecologisch van belang; deze zijn echter buiten het plangebied voor het bestemmingsplan Binnenstad gelegen.
Het water bestaat uit de Buitengracht rondom de binnenstad en de IJssel. De 17e-eeuwse vestingstad is nog herkenbaar door de waterpartijen die een vrijwel complete reeks vormen vanaf de Kapjeswelle tot aan de Zutphenselaan. De middeleeuwse stadsgracht aan de voet van de stadsmuur was nog tot in de negentiende eeuw aanwezig en is op een tweetal plaatsen als depressie zichtbaar: bij de Sijzenbaan en bij de Walstraat. Met het ontmantelen van de vesting rond 1870 is een belangrijk deel van de vormen van de stadsgracht verdwenen. Bij de Singel, ter hoogte van het Rijsterborgherpark, is de oorspronkelijke grachtenstructuur herkenbaar.
De binnenstad is een intensief bebouwd gebied met smalle straten en weinig openbaar groen. Het groen heeft een hoge sierwaarde, maar door de beperkte ruimte laat de kwaliteit te wensen over. Binnen het plangebied komt verspreid liggend wel een groot aantal beschermenswaardige bomen voor.
Naast een waterhuishoudkundige functie heeft de Buitengracht ook een belangrijke functie in de groenstructuur.
Door de ligging tegen de binnenstad en de cultuurhistorische waarde heeft het naastgelegen Rijsterborgherpark de status van een stadspark. Het Rijsterborgherpark (Oude Plantsoen) is een restant van de oorspronkelijke omsingeling van de stad. Het park is aangewezen als rijksmonument en heeft een hoge gebruiks- en natuurwaarde.