Ruimte voor de Rivier

5.4 Zandweerdplas en Rembrandtkade

Zandweerdplas

De Zandweerdplas wordt onderdeel van een lange hank met een drempel bij boerderij Stobbeweerd en met een opening naar de IJssel op de huidige locatie. De bestaande hank bij de waterzuiveringsinstallatie is nog te herkennen doordat grote delen van haar oevers zijn bewaard. Het water biedt ruimte aan de roeiers en overige watersporters. Oeverrecreatie krijgt de ruimte op de stranden aan de zuidpunt van de plas. De uiterwaarden zijn voornamelijk open; in het deel langs de Rembrandtkade is beperkte boombeplanting geprojecteerd. Over de gehele lengte is een (halfverhard) pad te vinden. De drempel bij boerderij Stobbeweerd ligt op de beoogde grens tussen het recreatief luwe gebied van de Keizers- en Stobbenwaarden en het recreatief meer intensief te gebruiken gebied van de Zandweerd. De drempel sluit aan op het midden van de landtong aan de IJssel, wat afstanden over de landtong voor beheerders en vissers beperkt. Bij de plaatsing is rekening gehouden met het bestaande reliëf. De drempel volgt het tracé van een bestaande hogedrukgastransportleiding die daardoor kan blijven liggen.

De Zandweerdplas is sterk vergroot, ondieper gemaakt en omgevormd tot een brede hank. De waterdiepte is circa 4 meter bij een mediane waterstand. Dit biedt ook bij lagere waterstanden voldoende diepgang voor watersporters en zorgt voor voldoende helderheid van het water, een kwaliteit die onder andere van belang is voor oeverrecreanten. De bestaande hank bij de waterzuiveringsinstallatie is opgenomen in het nieuwe water, waarbij de oevers en de bodem zoveel mogelijk zijn gehandhaafd. Het water van de Zandweerdplas loopt zo tot aan boerderij Stobbeweerd (die mogelijk een publieksfunctie krijgt) waardoor een wisselwerking mogelijk wordt. Langs het water ligt een halfverhard pad, dat onder andere als 'coachpad' voor de roeiers kan dienen. Hier zijn ook vissteigers voor onder andere vissers met een handicap te vinden.

De hank ten noorden van de drempel (Stobbenhank) staat niet open voor roeiers, wat verstoring van de natuurwaarden aldaar voorkomt.

Plas en IJssel zijn op dezelfde locatie als nu met elkaar verbonden. Met de opening op de huidige locatie wordt voorkomen dat roeiers en overige watersporters te veel in elkaars vaarwater komen. In het noordelijk deel ligt het accent op roeien, in het zuidelijk deel op de overige watersport. De verbinding naar de IJssel ligt daar tussen in, evenals de watersportfaciliteiten. Deze watersportfaciliteiten liggen bijeen in één complex (zie onderstaande figuur).

Het complex hecht zich over grote lengte aan de oever van de Zandweerdplas en laat voldoende ruimte over voor een brede, grazige zone langs de dijk, voor het recreatief verkeer op het water en voor de oeverrecreatie in de zuidpunt van de Zandweerdplas. Aan de noordzijde laat het de punt van de Rembrandtkade (beschouwd als boulevard) en de omgeving van de beoogde bebouwing op de oude ijsbaanlocatie (beschouwd als landmark van Deventer aan de IJsseluiterwaarden) vrij, zodat de beleving van de ruime uiterwaard op dit punt blijft bestaan. Het waterdeel van het complex is als één eenduidig geheel vormgegeven, met ruimte voor de diverse verenigingen zonder deze in de opzet tot uitdrukking te laten komen. Het waterdeel omvat de drijvende steigers, de gebouwen en de beheerderswoonboten. Het is te beschouwen als een private ruimte, die met hekken op de plankieren naar het complex af te sluiten is. De delen van het complex zijn onderling verbonden middels een lange steiger die op 12 meter van de wal ligt. De oever is relatief steil. De afstand van de steiger tot de oever en de steile oever zorgen voor een voldoende waterdiepte voor de boten in de ligboxen, ook bij lage waterstanden. De ruimte tussen de lange steiger en de wal is niet bedoeld voor ligplaatsen. Het botenhuis van Daventria is geprojecteerd aan de noordzijde van het complex met de vlotten noordwaarts, richting het roeiwater. Het botenhuis is zodanig georiënteerd dat overlast van wind (met als risico het uit de rekken waaien van boten) wordt voorkomen. Bij (her)bouw wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van duurzame materialen conform de 'Visie duurzaam Deventer'.

De vlotten ten behoeve van de ligplaatsen van Daventria grenzen direct aan het botenhuis. Deze vlotten zijn zuidwaarts gericht. Deze locatie is ook geschikt als ligplaats van boten gedurende de winter. De clubruimten, opslagruimte, instructieruimten, toiletten etc. van de overige verenigingen vormen één ruimtelijk geheel met maximaal twee verdiepingen boven het wateroppervlak. Door deze integratie van onderdelen ontstaat een functioneel geheel en wordt verrommeling voorkomen. Dit geheel is gesitueerd midden in het complex aan de steiger langs de oever.

Ook het landdeel is als een geheel vormgegeven en heeft de vorm van een smalle strip. Deze strip biedt ruimte voor een toegangsweg en voor het parkeren van auto's/trailers en fietsen. Aan de zuidpunt van de strip zijn een jollenopslagterrein (gras) met strand, een trailerhelling en een korte kade met een kraan geprojecteerd. Het landdeel is onderdeel van de publieke ruimte; daarbij geldt dat het jollenterrein (strand en opslagterrein) afgesloten mag worden met een hoogwaardig hekwerk.

Het complex is voor auto's, fietsers en voetgangers ontsloten via één weg, die aansluit op het kruispunt bij de C. Netscherstraat.

Tussen het water- en landdeel ligt een openbaar pad, dat onderdeel is van het pad door dit deel van de uiterwaarden. Het pad gaat om het jollenterrein heen. Voor voetgangers zijn er twee halfverharde paden met trappen vanaf de dijk richting de watersportfaciliteiten en het pad langs de oever aldaar.

Ten zuiden en op enige afstand van de watersportvoorzieningen ligt een bijzonder vormgegeven steigerobject waarvan (oever-) recreanten gebruik kunnen maken om te liggen, zitten of te spelen. Aansluitend begint het strand dat een zeer flauwe helling kent. Het steigerobject is via een halfverhard pad en een trap verbonden met de Rembrandtkade (ter hoogte van de Ruysdaelstraat).

Aan de zuidzijde is de Zandweerdplas via een brede drempel gescheiden van de IJssel. Deze drempel zal circa 27 dagen per jaar overstromen. Frequentie en stroomsnelheid zijn zodanig dat de plas geschikt blijft voor watersport. Op delen van de landtong ten zuiden van de verbinding tussen IJssel en Zandweerdplas kan de rivier zand afzetten, wat gestimuleerd wordt door locaal afgraven van de toplaag tot aan het reeds aanwezige zand. De vegetatie van de landtong zal door begrazing en aanvullend maaibeheer grazig worden gehouden, hetgeen nodig is voor het garanderen van een voldoende doorstroming. Als het hydraulisch mogelijk blijkt, kan op de punt van de landtong ten noorden van de verbinding struweel of boombegroeiing enigszins de ruimte krijgen.

Rembrandtkade

De Rembrandtkade vormt een cultuurlijke eenheid in contrast met de meer natuurlijke aansluitende uiterwaard. Voor beide wordt beoogd de beleving van de uiterwaard te optimaliseren, echter op verschillende wijze. Daarnaast is het van belang de wijken, de Rembrandtkade en de uiterwaard op geëigende punten met elkaar te verbinden voor wandelaars. In de inrichting komt deze zaken tot uitdrukking. De Rembrandtkade krijgt op de kruin van de dijk een doorgaande strip waarin opgenomen zijn een wandelpad, een fietspad en een strook voor banken en eventuele andere voorzieningen. De strip vormt in vorm en materialisering een eenheid en is hoogwaardig in zijn uitstraling. Met dergelijke strip wordt de attractiviteit van de Rembrandtkade voor wandelaars en fietsers verhoogd. In het verlengde van enkele woonstraten komen voor wandelaars directe aansluitingen op de strip en op de uiterwaarden. Trappen op het dijktalud (en passages van eventuele veerasters) vormen daar een onderdeel van. De loswal en het verharde pad worden verwijderd. Ook het aansluitende binnendijkse deel van de Rembrandtkade krijgt een boulevardkarakter, nu geredeneerd vanuit de beleving van de automobilist. Het comfortabel beleven van het (wisselende) uitzicht op de uiterwaarden is daarbij inzet. Gaande over de weg wisselt zo het panorama van stad en uiterwaard.